Ta niewielka miejscowość, przedzielona granicą polsko-ukraińską, może każdemu miłośnikowi architektury, sztuki i historii sporo zaoferować. Radruż to jedna z najciekawszych miejscowości, jakimi może się pochwalić Roztocze Wschodnie. Co koniecznie trzeba zobaczyć w czasie wycieczki po jej okolicy?
Radruż na mapie Polski
Ta wieś przyciąga już samym swym położeniem. Tu, na styku Roztocza i Kotliny Sandomierskiej, na brak pięknych widoków nikt nie będzie mógł narzekać. Taka lokalizacja sprawia, że w rejonie wsi ujrzeć można wiele malowniczych potoków oraz wąwozów. Przez samą wieś przepływa strumień Radrużka, uchodzący w pobliżu Horyńca Zdroju do potoku o nazwie Papiernia. Jest on jednym z tych cieków wodnych, które tworzą Lubaczówkę –rzekę będącą prawym dopływem Sanu.
Skarby Ziemi Kłodzkiej: Gniewoszów
Z kart historii
Radruż to miejscowość mogąca się pochwalić ciekawą historią. Co wiemy na temat losów tej wsi? Po raz pierwszy nazwa tej miejscowości pojawia się w dokumentach pochodzących z połowy XV wieku. W XVI wieku, w związku z napływem nowych osadników, wieś doczekała się ponownej lokacji – tym razem na prawie wołoskim. Przez wiele lat większość mieszkańców wsi stanowili Rusini, zajmujący się bartnictwem, pasterstwem i rolnictwem. W XVIII wieku na rozwój tutejszej gospodarki wpłynął w znacznym stopniu kamieniołom, który powstał w Radrużu z polecenia starosty lubaczowskiego Adama Mikołaja Sieniawskiego, hetmana wielkiego koronnego.
Położenie na terenie pogranicza sprawiło, że wieś ta często musiała się zmagać z atakami wrogich wojsk. Już w XV wieku wielkim problemem były najazdy tatarskie, z którymi zresztą zmagano się i w wieku XVII. Z jednym z takich najazdów wiąże się zresztą jedna z najpiękniejszych historii Roztocza Wschodniego. Opowiada ona o Marii Dubniewiczowej – żonie radruskiego wójta, która blisko 30 lat spędziła w tatarskiej niewoli. Co ciekawe – Maria sama oddała się w jasyr, zapewniając jednocześnie bezpieczeństwo innym mieszkańcom wsi. W niewoli Maria została żoną jednego z ważniejszych możnych tureckich, co zapewniło jej sporą fortunę. Gdy po blisko 30 latach niewoli powróciła do swej rodzinnej wsi, pieniądze te przeznaczyła na remont miejscowej cerkwi.
Bardzo trudnym okresem dla wsi były też lata II wojny światowej. Aż do 1941 roku znajdowała się ona pod radziecką okupacją, później zajęli ją Niemcy. Do Polski Radruż wrócił dopiero w sierpniu 1944 roku, na mocy porozumienia granicznego między PKWN a rządem ZSRR. Jakie obiekty do dziś przypominają o historii tej wsi?
Radruż i jej najcenniejsze zabytki
Kto w czasie wycieczki po Roztoczu Wschodnim odwiedzi Radruż, ten będzie mógł się nacieszyć widokiem niezwykłych zabytków. Prym wiodą tu dwie drewniane cerkwie, mające ogromną wartość artystyczną i historyczną. To dzięki nim Radruż znalazł się na tak ciekawej trasie turystycznej, jaką jest Szlak Architektury Drewnianej. Unikatowy zespół cerkiewny o charakterze obronnym, pochodzący z końca XVI wieku, to najcenniejszy skarb tej wsi. W jego skład wchodzi późnogotycka cerkiew św. Parasewy, dzwonnica oraz murowany, obronny dom diaka – kantora, który w obrządku grekokatolickim odpowiada za przestrzeganie obrządku oraz za prowadzenie śpiewów. Uwagę przyciąga też przycerkiewny cmentarz, na terenie którego zachowała się krypta dawnych właścicieli Radruża – Andruszewskich. Drugim skarbem drewnianej architektury jest dawna cerkiew pw. św. Mikołaja Cudotwórcy, pochodząca z 1931 roku. Obecnie służy ona miejscowym katolikom jako filialny kościół p. w. Matki Boskiej Śnieżnej.
Radruż to miejscowość niezwykła, której z pewnością warto poświęcić swój czas. Kto znajdzie tanie noclegi w jej okolicy, ten będzie mógł nie tylko odkrywać piękno tutejszych zabytków, ale też wędrować po okolicznych lasach. Nie brak na ich terenie zakątków o ogromnej wartości przyrodniczej, których zwiedzenie sprawi wiele radości każdemu przyrodnikowi lubiącemu wolny czas spędzać w aktywny sposób.
Przeczytaj również
Miejsca mniej znane – Pasłęk w województwie warmińsko-mazurskim
Ciekawe atrakcje turystyczne na Kaszubach
Wakacje w Grecji